Bureau 7TIEN presenteert eind deze zomer de uitkomsten van een onderzoek naar de duurzame ambities in de gemeentelijke coalitieakkoorden. Na de gemeenteraadsverkiezingen vroegen wij ons af: welke ambities hebben gemeenten op het gebied van klimaatverandering, biodiversiteit en circulariteit voor de komende vier jaar? In dit artikel geven we een aantal eerste inzichten over de ambities in de coalitieakkoorden.
De eerste inzichten zijn gebaseerd op een analyse van bijna 100 coalitieakkoorden die in de afgelopen maanden zijn gepresenteerd door gemeenten. Nagenoeg alle onderzochte gemeenten benoemen ambities gerelateerd aan klimaatverandering; ongeveer driekwart heeft ambities op het gebied van biodiversiteit, en iets meer dan de helft van de gemeenten presenteert circulaire ambities voor de ambtelijke periode tot 2026. Hieronder lees je alvast een aantal van onze bevindingen tot nu toe:
Over het algemeen zijn gemeenten goed op weg op het gebied van klimaatverandering en veel ambities op dit vlak zijn al concreet. Biodiversiteit en circulariteit zijn nieuwere onderwerpen voor gemeenten; we zien hier een grotere diversiteit aan definities en ambities terug.
Klimaatverandering
Bij de meeste gemeenten staat dit onderwerp op de agenda en zijn er specifieke doelstellingen en/of vergevorderde plannen. Veel gemeenten bouwen door op bestaande plannen. Hierin zien we wel regelmatig ‘smalle’ ambities terug. Er zijn plannen en ideeën over (het reduceren van) energiegebruik, maar plannen om de uitstoot van andere broeikasgassen te reduceren lijken te ontbreken. Sommige gemeenten gaan hier wel verder in en hebben bredere ambities om uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Denk hierbij aan afspraken met de grootste vervuilers, het toepassen van True Pricing of het onderzoeken van alternatieve warmtebronnen zoals aqua- of geothermie.
Biodiversiteit
Dit onderwerp wordt bij ongeveer driekwart van de onderzochte gemeenten genoemd. Daarmee is het een onderwerp wat belangrijk wordt geacht. Toch zien we dat er vaak wordt ingezet op laaghangend fruit en quick fixes, zoals deelnemen aan het NK tegelwippen, of het inzaaien van bermen met ‘biodiverse mengsels’. We zien een groot aantal gemeenten wat biodiversiteit benoemd maar hier inhoudelijk vaag over blijft. Daarnaast zijn er veel gemeenten die zich op een specifiek onderdeel van biodiversiteit richt. Bijvoorbeeld ‘inzetten op vergroenen van dorpskernen en steden’. Een klein aantal gemeenten heeft specifiek beleid en/of een meer inclusieve visie voor biodiversiteit. Bijvoorbeeld het vergroten van groenblauwe verbindingen of het aanjagen van natuurinclusieve landbouw. Tot slot valt het op dat het woord ‘inheems’ niet genoemd wordt in de onderzochte plannen, terwijl dit juist een belangrijke kans is op het gebied van biodiversiteit.
Circulariteit
Meer dan de helft van de onderzochte gemeenten heeft ambities op het gebied van circulariteit. Een gedeelte van deze gemeenten richt zich puur en alleen op afval(vermindering). Dan is er een gedeelte van de gemeenten dat circulariteit noemt maar niet concreet wordt. Ze noemen bijvoorbeeld het ‘vergroten van circulariteit binnen de lokale samenleving’. Enkele gemeenten benoemen meer concrete plannen op het gebied van circulariteit. Bijvoorbeeld om een beleids- of actieplan op te stellen. Daarnaast zijn circulariteit in de woningbouw en circulair inkopen veel voorkomende thema’s. Daarmee lijken gemeenten de eerste stappen richting een circulaire economie te zetten; het blijft daarbij wel vaak bij de onderdelen van circulariteit waar gemeenten al bekend mee zijn.
De uitkomsten van het onderzoek worden over een aantal maanden gepubliceerd. Hierin zullen we dieper ingaan op de ambities van gemeenten met betrekking tot de verschillende thema’s. We trekken de vergelijking tussen gemeentelijke en landelijke doelstellingen. We zullen ook inzicht geven in een aantal mooie voorbeelden en perspectieven uit coalitieakkoorden.
Ben je hierin geïnteresseerd, of heb je zelf waardevolle inzichten of toevoegingen? Neem gerust contact op met Michelle.
