Hoe zorg ik met mijn beleid voor de gewenste verandering? Dit is een lastige vraag omdat er vaak meerdere factoren zijn die de praktijk beënvloeden. Met het beleid kun je die niet allemaal controleren. Hoe kun je er dan toch voor zorgen dat je doordacht en beargumenteerd beleid formuleert? Bureau 7TIEN heeft hiervoor een oplossing: de veranderlogica.
In deze blog legt Freek Kuipéri uit hoe de veranderlogica voor klimaatbeleid werkt.
Om meer grip op het beleid te hebben is het aller eerst van belang de vraagstukken af te bakenen. Het gaat niet om één transitie maar om vele kleine transities. Voor elke transitie kunnen de belemmeringen anders zijn. Het voeren van goed transitiebeleid stelt overheden in staat deze belemmeringen weg te nemen. Het verschilt per belemmering welke beleidsinstrumenten effectief zijn. Wij onderscheiden vier categorieën:
Onze aanpak richt zich erop vooraf de status van de voorwaarden inzichtelijk te maken. Bijvoorbeeld welke mogelijke technologieën zijn er beschikbaar voor een transitie? Wat is de businesscase? En wat is het draagvlak? Dit kan ook worden gezien als een haalbaarheidsstudie waaruit volgt welke beleidsinstrumenten wel, en welke niet werken.
We gebruiken indicatoren om deze analyse inzichtelijk te maken. De indicatoren sluiten aan op het monitoringsframework van het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Bureau voor de Statistiek.[i] De belangrijkste indicator is de vermeden uitstoot in CO2-equivalent. Die bepalen we aan de hand van vermeden uitstoot in bijvoorbeeld productieprocessen, benodigde energieopwek en transport.
Uit de hiervoor beschreven analyse komt naar voren op welke voorwaarde de inzet van beleidsinstrumenten wenselijk is om een transitie te doorlopen. Afhankelijk van de precieze knelpunten komen we tot een set aan beleidsmaatregelen. Zo kan bijvoorbeeld businesscase een knelpunt zijn voor de transitie naar aardgasvrij wonen in koophuizen. Afhankelijk van de precieze businesscase zou het hier kunnen gaan om een probleem om de startinvestering te realiseren. In dat geval is een lening een toereikend instrument. Het zou ook kunnen dat de terugverdientijd het niet rendabel maakt om de transitie te maken. In dat geval zou een subsidie of instrument gebaseerd op belastingskorting kunnen worden overwogen.
Bij Bureau 7TIEN maken we altijd een analyse om inzichtelijk te maken wat het mogelijke effect van maatregelen op de volledige set van de 17 Sustainable Development Goals is. Daardoor ontstaat een volledige inschatting van de effecten. Dit stelt bestuurders in staat goed geënformeerd een keus te maken.
Als sociale onderneming adviseert Bureau 7TIEN overheden en andere organisatie bij het behalen van duurzaamheidsambities. De veranderlogica en het adaptief beleidskader zijn geëigende methoden om dit in de praktijk te brengen. Wilt u hier meer over weten? Neem dan contact op met Freek Kuipéri.
